Welkom op mijn website.
Ga er voor zitten, neem de tijd en veel plezier !
Jan van Ruusbroec
Ter ere van mysticus Jan van Ruusbroec, op zijn feestdag
(1293 – 2 december 1381)
Jij die in mij woont
met de kracht als van een opspuitende bronwel,
vol sprankelend, levengevend water.
Ik heb het – tot mijn schade en schande – klaar gekregen
om jaar na jaar stenen te verzamelen,
en daarmee die bron in mij te begraven
onder het puin en geruis en eigen drukdoenerij.
Ik moet Jou weer opgraven in mij,
opdelven in mijn diepste diep,
mijn gezicht grondig schoonmaken van jaren lang vuil.
Jij hebt er Jouw gelaat in uitgetekend,
daar waar Jij woont, diep in mij.
Emily Dickinson alweer!
Al vaker kreeg ik de vraag wat mij nou zo intrigeert in de gedichten van Emily Dickinson. Wat maken haar gedichten zo verleidelijk? Rond deze vraag heb ik voor mijn website met haar gedichten een introductie geschreven. Een globale kennismaking met haar poëzie. Misschien dat deze introductie uitnodigt om meer van haar te lezen.
Mondkapjes
Ivo van Strijtem dicht
Naast het dagelijks werk, het vertalen van de gedichten van Emily Dickinson, doe ik meer. Blijven kuieren natuurlijk en lezen: nog meer gedichten van andere schrijvers. Zo kreeg ik een andere kamer in mijn handen, Een kamer met een tafel en schrijfgerei. Dat is de titel van een gedichtenbundel van Ivo van Strijtem. Ik houd van zijn eenvoudige taal, zinnen die simpelweg lopen. Hoe vanuit zijn eenvoud hele diepzinnige thema’s binnenkomen. Bijvoorbeeld:
Twee levens
Naast mijn leven leeft een ander leven
en dat is ook van mij
het heeft dezelfde ogen maar kijkt anders
dezelfde benen maar loopt verder
dezelfde mond en spreekt vanzelf
maar dat meet zich niet integendeel
zomer in het ene winter in het andere
dat het sneeuwt en vruchten draagt
een kind baart en een ziekte krijgt
terzelfder tijd het kan
ze worden tegelijk geboren maar
dat weet ik niet zo zeker
en kruisbestuiven erop los
tezamen dood echter dat doen ze nooit
Allerzielen en zielenrust
Wij vergeten onze dierbare gestorvenen niet. Dat is verdrietig, maar doet onze ziel goed. Zo is Allerzielen niet alleen voor vele katholieken een herdenkingsdag geworden. Maar er gebeurt meer met Allerzielen. Het is ook een bijzondere dag omdat we dan meer dan anders bidden voor de zielenrust van onze doden. We bidden ook om rust, vrede en liefde voor de ziel van onze gestorven geliefde. Misschien is deze betekenis van Allerzielen te veel op de achtergrond geraakt.
Mensen zijn meer bezig met hun eigen leven (verdriet, pijn, lijden en sores) en hebben minder aandacht gekregen voor de rust van de gestorvene. Rouwen, de dood een plaats geven, verdriet en het leven weer oppakken staan centraal voor de nabestaanden. En het bidden om de zielenrust is bijna uit onze horizon verdwenen. “Het gaat niet om de doden, maar om de levenden!” wordt zo vaak gezegd. En die uitdrukking is letterlijk een dooddoener.
Als God ons thuis brengt
Afgelopen week heb ik de stilte gevonden in de abdij Koningsoord in Oostelbeek. Een stilte die nog intenser wordt door het zingen van de psalmen in de zeven vieringen van elke dag. Vanwege corona mag er niet meegezongen worden door de gasten. Dat heeft een gelukkige kant. Het voorkomt (mannelijk) geruis bij de geoefende stemmen van de zusters.
Een van de psalmen deze week was Psalm 126. Al vanaf mijn jeugd zit de steeds repeterende zin in mijn onderbewuste: “Als God ons thuisbrengt uit onze ballingschap, dat zal een droom zijn.” Wat je ook persoonlijk overkomt, of wat er aan verschrikkelijke dingen in de wereld gebeuren, uiteindelijk zal God ons thuisbrengen. Dat is onze droom, ideaal, vertrouwen of geloof. Uiteindelijk komt het goed.
Abdij Koningsoord
Deze week heb ik de stilte opgezocht in Abdij OLV van Koningsoord in Oosterbeek bij Arnhem. Bij de gastvrije zusters Trappistinnen is een mix te vinden van stilte, Benedictijnse vieringen, bidden en natuur. Hoe sprekend de cultuur van zwijgen kan zijn…
Lees verder →
Louise Glück krijgt Nobelprijs
Blij verrast dat de dichter Louise Glück de Nobelprijs voor literatuur heeft gekregen. Niet dat ze die gekregen heeft, want ze is zonder twijfel een groots dichter. Maar omdat de prijs haar weer in mijn geheugen laat opduiken. Vaak zocht ik naar vertaalde gedichtenbundels van haar, maar vond ze nooit. De Nobelprijs zou een mooie aanleiding daartoe zijn.
Het Nobelcomité in Stockholm roemt haar voor de ‘poëtische stem die met sobere schoonheid het bestaan van ieder individu universeel maakt’.
Een van haar bekendste gedichten is Snowdrops, uit de bundel The Wild Iris (1992):
Sneeuwklokjes
Ik had niet verwacht te overleven,
aarde die mij onderdrukt. Ik had het niet verwacht
om weer wakker te worden, mijn lichaam
te voelen in vochtige aarde
weer kunnen reageren, me herinneren
na lange tijd hoe weer te openen
in het koude licht
van de vroegste lente –
bang ja, maar weer onder jullie
huilen ja, risico vreugde
in de rauwe wind van de nieuwe wereld.
Hans Sterk fotografeert
Een foto van een plek uit Tilburg die me dierbaar is; van een kerkhof midden in het centrum. De Roomse geschiedenis van de stad gaat vooraf aan het moderne flatgebouw. De verrezen Christus, Engel en zuiltjes zijn opvallend wit gemaakt en kleuren goed met het lichte van de moderne architectuur (?!). Wie staat voor wat? Het geeft een veilig gevoel dat een engel waakt bij het graf van de jongeman die we net daarachter begraven hebben. Christus houdt zijn vaantje stevig vast. Het lange kruis symboliseert dat hij kerkleraar is. Niet vreemd in een stad die zich als onderwijsstad profileert. Met zijn rechterhand geeft Christus de voorbijganger deemoedig de zegen. De kantige hoogbouw verstopt zich achter het groen van de graven, evenals de rondingen van het sombere graf. En er is nog meer te zien op deze prachtfoto.
Emily Dickinson alweer
De gedichten van Emily Dickinson blijven mij in de ban houden. Zeker nu het herfstweer me thuis houdt. Het licht kleurt de regendruppels prachtig. De herfst is bij haar wel kleurrijker (Indian Summer) dan ons grijze najaar. Zo schrijft Emily Dickinson, in mijn vertaling:
De Naam – ervan – is “Najaar” –
De Tint – ervan – is Bloed –
Een Slagader – op de Heuvel –
Een Bloedvat – langs de Weg –
Dikke Druppels – in de Lanen –
En oh, een Wolkbreuk van Vlekken –
Als Wind – het Wolkendek verstoort –
En de Scharlaken Regen uitgiet –
Het spat op Hoedjes – ver beneden –
Het verenigt zich in rossige Poelen –
Dan – dwarrelt het als een Roos – weg –
Op Vermiljoenen Wielen –