That Love is all there is
Is all we know of Love
It is enough, the freigt should be
Proportioned to the groove

Vertaling (Adrie Lint):

Dat liefde alles is
is al wat wij van Liefde weten
Da’s genoeg, de lading moet
passen op het spoor

Op de steen van het graf van Annemiek, mijn levensmaatje, staat een korte tekst gegraveerd: Liefde is alles. Een geladen uitdrukking voor mij, met veel gevoelige lagen. Emily Dickinson legt het verder uit in haar gedicht.

Emily Dickinson (1830-1886) is een van mijn geliefde dichters. Zij dicht vloeiend en ritmisch en blijft tegelijk beknopt. Zij heeft zo weinig woorden nodig om te raken. Eigenzinnig, zoals zij haar leven leidde. Vaak klinkt in haar gedichten een mystieke levenshouding door. God speelt dan een bijna vanzelfsprekende rol. Zij moet een gevoelig contact met God hebben gehad, maak ik uit haar gedichten en brieven op. Het is een mystiek van de eenvoud en van het alledaagse – daar kom ik in de toekomst nog uitgebreider op terug. Haar gedichten boeien omdat ze raadselachtig blijven.

Rond haar dertigste trekt Emily Dickinson zich terug in haar eigen, huiselijke omgeving. “Vaders huis en mijn tuin, dat is mijn wereld.” schrijft ze in een brief. “Ik hoefde nooit ergens heen om mijn paradijs te vinden. Ik vond het allemaal hier.” In een andere brief aan een jarenlange vriend typeert ze haar leven: “My business is Circumference”. Haar roeping, haar levenstaak is het maken van omtrekkende bewegingen. Dat vertaal ik vrij in de geest van mijn website met “Kuieren rond het geheim van het leven”.

In haar omtrekkende bewegingen maakt Emily Dickinson verbindingen die mij compleet kunnen verrassen. Bijvoorbeeld de lading van liefde, die moet passen bij het spoor dat liefde getrokken heeft. In het origineel klinkt het melodieuzer. De groef die de liefde heeft getrokken. Wat een rijkdom aan ervaring en dichterlijke verbeelding! Dit proberen te vertalen blijft altijd gebrekkig.

They say that “Time assuages” –
Time never did assuage –
An actual suffering strengthens
As Sinew do, with age –

Time is a Test of Trouble –
But not a Remedy –
If such it prove, it prove too
There was no Malady –

Vertaling (Adrie Lint):

Ze zeggen dat “Tijd heelt” –
Tijd heeft nog nooit geheeld –
Echt lijden wordt sterker
Gelijk pezen taaier worden, mettertijd –

Tijd is een test hoe erg het is –
Is zeker geen remedie –
Zou het werken, bewijst dat ook
dat er geen Ziekte was –

Al meer dan vijf maanden geleden is Annemiek overleden. Tijd gaat snel en heelt niet. Vandaag is het Hemelvaart 2020. Christenen denken terug aan de dag dat Jezus opstijgt naar de hemel. Een vertrouwd plaatje: de leerlingen van Jezus zien hem als een ballon opstijgen naar God in de hemel. Zo heet de plek waar onze dierbare doden geborgen zijn in Gods liefde. De lezing van Hemelvaart eindigt met: “Mensen, blijf niet zo naar de hemel kijken! Wie opgenomen is ten hemel, komt terug.” (Hand. 1)

Emily Dickinson schrijft kort en krachtig:

Love is – anterior to Life –
Posterior – to Death –
Initial of Creation, and
The Exponent of Earth –

Vertaling (Adrie Lint):

Liefde – gaat voor het Leven uit –
en voorbij – aan de Dood –
Zij is het Ontstaan van Schepping, en
Typerend voor de Aarde –

Bronnen

De gedichten van Emily Dickinson worden vaak met nummers aangegeven. In 1955 heeft Thomas Johnson een eerste wetenschappelijke editie van haar gedichten uitgegeven. Hij ontwierp daarvoor een eigen nummering (J). In 1998 verscheen een nieuwe, aangevulde editie onder redactie van Ralph Franklin. Deze maakt gebruik van een meer historische nummering (F). Persoonlijk heb ik een aversie tegen nummers. Vandaar volgt hier achteraf.
That Love is all there is. Genummerd: F 1747-1765
They say that “Time assuages” J 686 | F38-16
Love is – anterior to Life – J 917

Emily Dickinson, Verzamelde gedichten. Vertaald en toegelicht door Peter Verstegen. Uitgeverij Van Oorschot, 2018. Het gaat hier om ruim de helft van haar gedichten, die samen met het origineel zijn afgedrukt.

Emily Dickinson, Gedichten. Vertaald door Louise van Santen. Uitgeverij de Prom, Baarn 1986. Een kleine bloemlezing met een korte verhandeling over haar leven en werk.

Apple TV+ biedt een heerlijke serie over het leven van Emily Dickinson. Zij noemen het een komedieserie, waarin Hailee Steinfeld de hoofdrol speelt. Emily Dickinson wordt neergezet als een jonge vrouw die haar eigen weg zoekt. Erg luchtig, maar zeer onderhoudend!

Marijke Smalbraak schrijft in haar artikel over wat Emily Dickinson bedoeld kan hebben met “Circumference”. Volgens haar is het een “metafoor voor het ‘overal-en-nergens’ zijn van de dichterlijke verbeelding, van ‘levende’, ‘ademende’ creativiteit.” Uit: Marijke Smalbraak, Een omtrek van Eden. De levenstaak van Emily Dickinson, In: Hollands Maandblad. Jaargang 2005, p. 686-697.