Sanne Sannes
In de Kunsthal Rotterdam hangen momenteel de sensuele en erotische portretten van Sanne Sannes (1937-1967). Nog voor Corona de deuren van het museum sloot, kon ik de fotowerken zien. De expositie is nu verlengd tot 30 augustus. Ik vind het een mooie en bijna ingetogen tentoonstelling. Bijna niet meer te begrijpen dat het werk van Sanne Sannes vroeger als erg provocerend werden beschouwd.
De foto’s hebben nog steeds een zekere charme behouden. In de zestiger jaren, mijn puberteit, werd ik overrompeld door de gewaagde foto’s van Sanne Sannes. Hij fotografeerde vrouwen met intieme en hartstochtelijke beelden. Zij ademden een vrij natuurlijke sfeer uit, heel anders dan de seksboekjes die pubers toen aan elkaar doorgaven.
De zwoele, vaak wat wazige zwart-wit foto’s laten vrouwen zien met veel emotionaliteit. Mannelijk naakt blijft een uitzondering. Mede door de gevoelige weergave worden de foto’s nooit obsceen. Seksualiteit wordt natuurlijk weergegeven: in alle vrijheid, zonder obsessie of fixatie.
Wat mij meteen opvalt is dat de erotische beelden zo’n groot contrast vormen met de huidige beeldcultuur. Tegenwoordig is bloot ofwel taboe. Denk aan de opgelegde preutsheid van Instagram of Facebook. Ofwel wordt bloot gekoppeld aan porno. Hoe makkelijk kun je via internet niet pornosites bekijken? Sanne Sannes fotografeert intimiteit naturel en met veel gevoel. De modellen hoeven geen sexy glamour uit te stralen. Zij hoeven niet mooier, aantrekkelijker te zijn dan zij zijn. Seks behoudt haar intieme tederheid, ook al wordt deze met een foto verbeeld. Daarbij hebben de beelden vaak een vriendelijke, zelfs vrolijke ondertoon.
Zijn deze erotische foto’s nog gepast in deze #metoo tijd? Allereerst komt dan natuurlijk de vraag hoe de modellen meegewerkt hebben aan de foto’s. Wel of niet vrijwillig, op eerlijke basis? Daar kan ik geen oordeel over vellen. De beelden geven mij wel de indruk dat de foto’s met veel plezier en teergevoeligheid zijn gemaakt. Misschien dat juist met de #metoo beweging duidelijk mag worden dat erotiek en naaktheid altijd in vrijheid en met liefde geuit moeten worden.
In de Kunsthal van Rotterdam is de expositie Extase – Sanne Sannes nog te zien tot 30 augustus.